6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı 12-23. Sayfa Cevapları (Bir Kelime Seyyahı)

Bir Kelime Seyyahı Metni Cevapları

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 12 Cevapları

HAYDİ, BAŞLAYALIM

Soru: Anlamım beğendiğiniz ya da söylemekten hoşlandığınız kelimeleri bir hazine sandığında saklayacak olsaydınız bu kelimeler neler olurdu? Söyleyiniz.

Cevap: Ben hazine sandığına sevgi, dostluk, barış, umut ve huzur kelimelerini koyardım. Çünkü bu kelimeler hem insanlara mutluluk verir hem de hayatımıza güzellik katar.

Soru: “Sözlük” kelimesi yerine yeni bir kelime bulmanız gerekseydi o kelime ne olurdu? Arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: “Sözlük” kelimesi yerine “Kelime Defteri” ya da “Söz Hazinesi” derdim. Bu kelimeler, sözlüğün içinde saklanan bilgilerin değerini güzel bir şekilde anlatır.

Soru: Yandaki bulmacayı Türkçenin köklü ve zengin yapısını yansıtan kelime/kelime gruplarından hareketle örnekteki gibi tamamlayınız.

DOĞA
İSTİKLAL
TÜRKÜLER
KİLİM
UMUT
FİKİR
ZENGİNLİK

Soru: Metni sessiz okurken geçen yıl öğrendiğiniz “tahmin etme stratejisini” uygulayınız. Ardından numaralandırılmış yerlerde durarak “1. ANLAYALIM” bölümündeki ilgili soruya yönelik tahminlerinizi ve tahminlerinizin gerekçelerini yazınız.

Hatırlayalım

“Tahmin etme stratejisi”, metnin ilerleyen bölümlerinde neler olacağını veya hangi bilgilerin verileceğini çeşitli ipuçlarını kullanarak tahmin etmeyi içerir.

İçindekiler

Bir Kelime Seyyahı Metni Cevapları
Haydi, Başlayalım
Değerlendirelim
1. Anlayalım
2. Anlayalım
3. Anlayalım
4. Anlayalım
5. Anlayalım
6. Anlayalım
7. Anlayalım
1. Anlatalım
2. Anlatalım
3. Anlatalım
4. Anlatalım
5. Anlatalım
Görevimizi Bitirelim

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 15 Cevapları

Değerlendirelim

Soru: a) Okuma sürecinizi aşağıdaki puan çizelgesini kullanarak değerlendiriniz. Ölçütteki her bir davranışı gerçekleştirme durumunuza göre puanınızı yay ayraç içine yazınız.

(4) Kitap ile göz arasındaki mesafemi doğru ayarladım.
(5) Dik ve rahat bir şekilde oturarak okudum.
(5) Mırıldanmadan ya da fısıldamadan okudum.
(4) Metnin devamında yaşanabilecek olaylara yönelik tahminde bulundum.

Soru: b) Aldığınız toplam puanı hesaplayarak aşağıdaki değerlendirmelerden size uygun olanı inceleyiniz.

Aldığım toplam puan: 18

Kendime söz: Sonraki çalışmalar için daha dikkatli okumaya gayret edeceğim.

Kendime aferin: Dik oturma ve sessiz okuma konusunda çok iyiyim.

1. ANLAYALIM

a) Metnin içeriğine yönelik tahminlerinizi ve tahminlerinizin gerekçelerini yazınız.

Soru: 1) Sizce oyuna tepük adının verilmesinin sebebi ne olabilir?
Cevap: Oyuna tepük adının verilmesinin sebebi, topa tepilerek oynanmasıdır.

Soru: 2) Mahmut, odasına neden telaşlı bir şekilde girmiş olabilir?
Cevap: Mahmut, aklına gelen cevabı hemen yazmak ve unutmamak için telaşlıca odasına girmiştir.

Soru: 3) Mahmut ve dedesi hangi konu hakkında konuşacaklar?
Cevap: Mahmut ve dedesi, oyunun adının nereden geldiği ve kelimenin anlamı hakkında konuşacaklardır.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 16 Cevapları

Soru: b) Metni okuduktan sonra tahminlerinizin doğruluğunu kontrol ediniz. Tahminlerinizin her biri için aşağıda verilen gösterge üzerindeki siyah noktadan uygun ifadeye doğru gösterge ibresi (oku) çiziniz. Çizdiğiniz okun üzerine ait olduğu bölümün numarasını yazınız.

Cevap: 1 - Tahminlerimin çoğu tam isabet oldu. Metindeki gelişmelerle düşündüklerim büyük oranda örtüştü.

Soru: c) Tahmin ederek okumanın okuma becerinize etkisini aşağıdaki eğik yazılan ifadelerden uygun olanı daire içine alarak ve cümleyi tamamlayarak değerlendiriniz.

Cevap: Tahmin ederek okuma, okuma becerimi olumlu etkiledi çünkü metni daha dikkatli okumamı sağladı ve anlamamı kolaylaştırdı.

2. ANLAYALIM

a) Yandaki karekodu okutarak “Akıcı Okuma” adlı içeriğe ulaşınız ve içeriği yönergeler doğrultusunda tamamlayın.

Cevap: “Akıcı Okuma” içeriğinde göz kaslarını çalıştıran ve okumayı hızlandıran egzersizler vardı. Verilen yönergeleri uygulayarak çalışmayı tamamladım.

b) İçerikteki uygulamaları bir hafta boyunca her gün tekrar ediniz. Daha sonra “Bir Kelime Seyyahı” metnini yeniden okuyunuz.
Cevap: Uygulamaları düzenli olarak tekrar ettim. Bir hafta sonra metni yeniden okuduğumda daha hızlı ve akıcı okuduğumu fark ettim.

c) Akıcı okuma sürecinizi aşağıdaki ifadeyi tamamlayarak değerlendiriniz.
Cevap: Metni yeniden okuduğumda ilk okumama göre daha akıcı ve hızlı okudum, çünkü göz kaslarım güçlendi ve daha dikkatli odaklanabildim.

ç) Göz kaslarınızı çalıştıracak uygulamaları yalnızca dijital ortamda değil aşağıdaki yönergelerden hareketle günlük yaşamınızı sürdürürken de yapabilirsiniz. Bu uygulamaları düzenli bir şekilde tekrar etmenin önemli olduğunu unutmayınız.

Cevap: Bu uygulamaları düzenli yaptığımda gözlerim daha güçlü oldu, okumam akıcı ve dikkatli hale geldi.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 17 Cevapları

3. ANLAYALIM

Soru: “Bir Kelime Seyyahı” adlı metinde geçen bazı kelime/kelime gruplarının anlamları aşağıda verilmiştir.

1. Gezmek tanımak görmek, dinlenmek amacıyla geziye çıkan kimse gezmen gezgin (Seyyah)
2. Değerli şeylerin saklandığı yer; hazne. (Hazine)
3. Şaşkınlığa uğrayıp ne yapacağını bilmez durumda kalmak. (Bakakalmak)
4. Güçlü istek ve eğilimin yöneldiği amaç. (Tutku)
5. Her iki tarafın bakışları karşılaşması anlamında bir deyim. (Göz göze gelmek)
6. İnsanı bir şeye veya bir kimseye karşı yakın ilgi ve bağlılık göstermeye yönelten duygu; muhabbet. (Sevgi)
7. Padişah, kral, hakan gibi taht sahibi devlet başkanı; yabgu. (Hakan)
8. Bir yapının veya yapı grubunun ortasında kalan üstü açık, duvarla çevrili alan. (Avlu)
9. Eksiksiz, kusursuz, harikulade bir biçimde. (Mükemmel)
10. Bir kimseye göre çocuğunun çocuğu. (Torun)
11. İslam ülkelerinde, genellikle İslam dini kurallarına uygun bilimlerin okutulduğu yer. (Medrese)

Soru: Bu anlamların hangi kelime/kelime gruplarına ait olduğunu aşağıdaki bulmacada verilen harf ipuçlarından hareketle tahmin ediniz ve örnekteki gibi sırasıyla yazınız. Tahminlerinizin doğruluğunu Türk Dil Kurumu (TDK) Güncel Türkçe Sözlük’ten, öğretmeninizden ya da aile büyüklerinizden yardım alarak kontrol ediniz.

1- SEYYAH
2- HAZİNE
3- BAKAKALMAK
4- TUTKU
5- GÖZ GÖZE GELMEK
6- SEVGİ
7- HÜKÜMDAR
8- AVLU
9- MÜKEMMEL
10- TORUN
11- MEDRESE

Soru: Bulmacayı tamamladığınızda yıldızlı sütundaki harfleri aşağıdaki boş kutulara soldan sağa sırasıyla yerleştiriniz ve şifreye ulaşınız.

Cevap: SÖZLÜK ÖZGÜRLÜKTÜR.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 18 Cevapları

4. ANLAYALIM

a) Bir Kelime Seyyahı” adlı metnin konusu nedir? İşaretleyiniz.
Cevap- Mahmut’un kelimelere olan merakı (✓)

Soru: b) Metinle ilgili aşağıdaki ifadelerin doğruluk durumunu belirleyiniz. Yanlış ifadelerin üzerini çizip doğrusunu metinden hareketle örnekteki gibi yazınız.
Cevap: Yanlış ifadeler koyu renkle belirtildi ve doğruları yanına mavi renkle yazıldı. Aşağıdaki cümlelerden ikisi doğru üçü yanlıştır. elle-ayakla, çantası-sandığı, Selçuklu-Karahanlı olacak.

• Tepük, elle (ayakla) oynanan bir oyundu.
• Mahmut, aklına takılan soruların cevabını dedesinin kütüphanesinde araştırırdı. (bu ifade doğru)
• Mahmut’un öğrendiği kelimeleri topladığı bir hazine çantası (sandığı) vardı.
• Mahmut, Selçuklu (Karahanlı) Devleti’nin geleceğiydi.
• Mahmut, ok ve kargı kullanmayı çok seviyordu. (bu ifade doğru)

5. ANLAYALIM

Soru: a) Aşağıda Kaşgarlı Mahmut’un Türkçe sözlüğünde bahsettiği Türk boylarından bazılarının damgalarına yönelik ipuçları verilmiştir.

Cevap: Damgalara yönelik ipuçlarını inceledim.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 19 Cevapları

Soru: b) Bu ipuçlarından hareketle damgaların hangi boylara ait olduğunu belirleyip örnekteki gibi yazınız.

1. Sıra: BAYAT - KAYI - EYMÜR - DODURGA
2. Sıra: İĞDİR - BÜGDÜZ - ALA YUNTLU - DÖGER
3. Sıra: KARAEYLİ - BAYAT - ÇAVULDUR - SEYYAH

c) Sınıfınız için bir damga oluşturacak olsaydınız nasıl bir damga oluştururdunuz? Damganızı yan taraftaki alana çiziniz ve sınıfta tanıtınız.

Cevap: Sınıfımız için bir damga oluştursaydım, ortasında bir kitap ve yanında kalem olurdu. Bu damga, bizim bilgiye ve öğrenmeye verdiğimiz değeri simgelerdi.

6. ANLAYALIM

a) Görsellerden ve başlığından hareketle izleyeceğiniz “Ortak Sözcüklerimiz, Ortak Dilimiz” adlı içeriğin konusunu tahmin ediniz. Ardından tahmininizi ve gerekçenizi aşağıya yazınız.
Cevap: İçeriğin konusu, Türk dünyasında ortak kullanılan sözcükler olabilir. Çünkü görsellerde Kazakistan Türkçesi ve Kırgızistan Türkçesi yazıyor.

b) Yandaki karekodu okutarak “Ortak Sözcüklerimiz, Ortak Dilimiz” adlı içeriği izleyiniz.
Cevap: İçerikte Türk dillerinin ortak yönleri, kelimeler arasındaki benzerlikler, Türkçenin güçlü yapısı ve lehçeler arasındaki ortak kelimeler anlatılmaktadır.

c) Etkinliğin “a” maddesinde bulunduğunuz tahminlerin doğruluğunu ve gerekçelerinizin uygunluğunu değerlendiriniz.
Cevap: Tahminim doğru çıktı. Çünkü gerçekten de içerikte ortak sözcükler ve lehçeler ele alındı.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 20 Cevapları

7. ANLAYALIM

Soru: “6. ANLAYALIM” etkinliğinde izlediğiniz içerikten hareketle aşağıdaki tabloyu tamamlayınız. Dilerseniz içeriği tekrar izleyebilirsiniz.

Süt kelimesinin yazımı
Türkiye Türkçesi ile aynı olanlar: Kırgız, Kazak, Tükmen ve Özbek Türkçesi.
Türkiye Türkçesi ile farklı olanlar: Azerbayvan Türkçesi: süd

1. ANLATALIM

Soru: Yan tarafta verilen uyarılara dikkat ederek aşağıdaki nefes tekniklerini uygulayınız.

Elimde dev bir balon olduğunu hayal ettim. Burnumdan derin nefes alarak karnımı şişirdim, sonra nefesimi ağzımdan vererek balonu şişirir gibi yaptım.
Burnuma tavşan gibi üç kez hızlıca hava çektim ve yavaşça verdim.
Elimde bir çiçek olduğunu hayal ettim. Çiçeği koklarken nefes aldım, verirken “f, m, s” seslerinden birini çıkardım.

Bu nefes tekniklerini uygulayınca kendimi daha rahat ve dinç hissettim, nefesimi kontrol etmeyi öğrendim.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 21 Cevapları

2. ANLATALIM

Soru: a) Aşağıdaki tekerlemeleri düzgün ve hatasız söylemeye çalışınız. Tekerlemeleri tekrar tekrar söyleyerek hatalarınızı azaltabilirsiniz.

Tekerlemeleri önce yavaş ve net söyledim.
Daha sonra hızlanarak yüksek ve anlaşılır sesle tekrar ettim.
Soluk alacağım yerleri belirleyerek söylemeye dikkat ettim.

Soru: b) Aşağıya “Ç ve “Ş” ile başlayan kelimelerden oluşan birer tekerleme yazınız. Öğretmeninizin belirlediği bir düzen içinde tekerlemelerinizi arkadaşlarınızın tekerlemeleriyle değiştirerek söylemeye çalışınız.

Çankırılı çarıkçı Çakır, çardakta çalgı çalınırken çapulcularla çan çan etti.
Şişeci şirin şişko Şinasi, şirkette şişmanlığından şikayet etti.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 22 Cevapları

3. ANLATALIM

a) “Bir Kelime Seyyahı” metninde kullanılan noktalama işaretlerini inceleyiniz. Nokta işaretinden sonra metinde en çok kullanılan noktalama işareti hangisidir? Bu işaretin işlevleri hakkında neler biliyorsunuz? Söyleyiniz.

Cevap: Noktadan sonra metinde en çok kullanılan noktalama işareti virgül(,)dür. Virgül; eş görevli kelimeleri ayırmak, ara sözleri belirtmek ve anlam karışıklığını önlemek için kullanılır.

b) Aşağıdaki cümlelerde geçen virgüllerin hangi işlevlerde kullanıldıklarım inceleyiniz.

O, Türkçenin zenginliklerini bilen biriydi. → Özne olan zamirden sonra kullanılmıştır.
Evet, dersler başlıyor. → Pekiştirme ve kabul bildiren sözcükten sonra kullanılmıştır.
Bu, benim gibi yazarlar için hiç kolay olmaz. → Özne olan zamirden sonra kullanılmıştır.
Umduk, bekledik, düşündük. → Eş görevli fiilleri ayırmak için kullanılmıştır.
Peki, siz bu durum için ne düşünürsünüz? → Pekiştirme ve hitap bildiren sözcükten sonra kullanılmıştır.
Her gün sabah erken kalkar, kahvaltısını yapardı. → Sıralı cümleleri ayırmak için kullanılmıştır.

ç) Defterinize virgülün öğrendiğiniz işlevlerine uygun birer cümle yazınız.

Bu, benim en sevdiğim kitaptır. (1. Grup)
Evet, başlayalım. (2. Grup)
Dersimi bitirdim, dışarı çıktım. (3. Grup)

4. ANLATALIM

a) Bir paragraf yazmak üzere amaç, bağlam ve olanaklarınızı göz önünde bulundurarak aşağıdaki yönergelere göre seçim yapınız.

Soru: 1. Konunuzu belirleyiniz: Bir kelime seyyahı olduğunuzu düşününüz. Nerelere gider, hangi kelimeleri toplardınız? / Bir kelime madeni keşfettiğinizi düşününüz. Bu madenden hangi kelimeler çıkardı, hangi kelimelere zor ulaşırdınız?

Cevap: Bir kelime seyyahıyım; gezip “sevgi, oyun, dostluk, emek, umut” kelimelerini toplarım.

Soru: 2. Hedef kitlenizi belirleyiniz: Türkçe öğrenmeye çalışan yabancılar / Okula henüz başlamamış çocuklar / Diğer:

Cevap: Okula henüz başlamamış çocuklar.

Soru: 3. Yazma ortamınızı seçiniz: Defter / Dijital ortam / Diğer:

Cevap: Defter.

b) Seçimlerinizden hareketle yazınızda uygun başlatma, sürdürme ve sonlandırma ifadelerini kullanmaya dikkat ediniz.

Cevap: Ben bir kelime seyyahıyım. Yolculuklarda sevgi, dostluk, emek ve umut gibi güzel kelimeleri toplarım. Çocuklarla oyun oynarken onların dilinden “paylaşma” ve “neşe” kelimelerini alırım. Sandığım bu kelimelerle doldukça konuşmalarım güzelleşir, çevremdekilerle daha kolay anlaşırım. Sonunda herkesin yüzünde bir gülümseme belirir çünkü kelimelerimiz kalplerimizi birleştirir.

6. Sınıf Türkçe Ders Kitabı Meb Yayınları Sayfa 23 Cevapları

5. ANLATALIM

a) Bir not kâğıdına isminizin ilk harfiyle başlayan on kelime/kelime grubu yazınız. Bu kelime/kelime gruplarını belirlerken farklı kelime türleri (isim/fiil) ya da kelime grupları (deyim, ikileme vb.) seçmeye dikkat ediniz.

Cevap: (İsmimin “A” harfiyle yazdım)

akıl (isim)
adalet (isim)
anlamak (fiil)
anlatmak (fiil)
arkadaşlık (isim)
armağan (isim)
aydınlık (sıfat)
asla pes etmemek (deyim)
ayaküstü sohbet (ikileme)
akşam güneşi (tamlamalı ifade)

b) Sıra arkadaşınızla not kağıtlarınızı değiştiriniz. Arkadaşınızın not kâğıdında yazan kelime/kelime gruplarını kullanarak örnekteki gibi anlamlı bir cümle yazınız.

Şakacı şair Şirin, şapkasıyla şenlikte şiirle şarkı okuyup şekerpareleri şerbetleyenlere şaşırdı.

• Cümlelerinizde kâğıtta yer almayan kelime/kelime gruplarını mümkünse hiç kullanmayınız.
• Kâğıtta yer almayan bir kelime/kelime grubu kullanmanız gerekirse bu kelime/kelime grubunu anlatan bir görsel ya da simge kullanabilirsiniz.

Cevap: Şakacı şair Şirin, şapkasıyla şenlikte şiirle şarkı okuyup şekerpareleri şerbetleyenlere şaşırdı.

c) Cümlelerinizi sınıf arkadaşlarınızla paylaşınız. Arkadaşlarınızın okuduğu cümlelerden birini seçiniz ve bu cümleyi seçme gerekçenizi aşağıya yazınız.

Cevap: Ben, “Şakacı şair Şirin, şapkasıyla şenlikte şiirle şarkı okuyup şekerpareleri şerbetleyenlere şaşırdı.” cümlesini seçtim. Çünkü bu cümle, kelimeleri anlamlı ve eğlenceli bir şekilde bir araya getirmiştir.

Görevimizi Bitirelim

Soru: Okulunuzdaki Türkçe öğretmenleri tarafından belirlenen listeden öğretmeninizle seçtiğiniz iki kitabı birinci dönemin sonuna kadar okuyunuz. Bu kitaplardan birini sınıfta arkadaşlarınızla çözümleyiniz. Diğer kitabı ise kendiniz çözümleyip öğretmeninize yazılı olarak sununuz. Yine öğretmeninizle belirlediğiniz iki filmden birini sınıfta izleyip çözümleyiniz. Diğer filmi ise ailenizle izleyerek çözümleyiniz ve öğretmeninize yazılı olarak sununuz. Kitap ve film çözümlemeleriniz sırasında kitabın sonunda verilen formlardan yararlanabilirsiniz.

Kitap 1 (sınıfta): Küçük Prens – Antoine de Saint-Exupéry

Tür: Masalsı roman.
Konu: Küçük Prens’in gezegenler arası yolculuğu.
Ana fikir: Sevgi ve emek kıymetlidir; “öz olanı kalp görür.”
Kişiler: Küçük Prens, Anlatıcı (pilot), Tilki, Gül.
Mekân/Zaman: Çöl ve küçük gezegenler, belirsiz zaman.
Beğendiğim bölüm: Tilkiyi “evcilleştirme” sahnesi.
Mesaj: Sorumluluk sevginin parçasıdır.

Kitap 2 (öğretmene yazılı): Pollyanna – Eleanor H. Porter

Tür: Roman.
Konu: Pollyanna’nın “mutluluk oyunu” ile çevresini değiştirmesi.
Ana fikir: Zor zamanda bile iyiye odaklanmak insanı güçlendirir.
Kişiler: Pollyanna, Teyze Polly, Jimmy, Dr. Chilton.
Mekân/Zaman: Küçük bir Amerika kasabası, geçmiş zaman.
Beğendiğim bölüm: Pollyanna’nın tekerlekli sandalyedeyken bile umutlu olması.
Mesaj: İyimserlik bulaşıcıdır.