9. Sınıf Matematik 2. Ders Kitabı Sayfa 155 Cevapları Meb Yayınları

Konuya Başlarken

1. Soru: Küresel ortalama sıcaklık değerlerindeki sapmaların hangi değerlerde yoğunlaştığını görebilmek için hangi veri özetleme araçlarına ihtiyaç duyulur?

Kısa Cevap: Küresel sıcaklık sapmalarının hangi değerlerde yoğunlaştığını anlamak için ortalama, medyan, mod ve standart sapma gibi özetleme araçları kullanılır. Bu araçlar verilerin genel eğilimini ve yayılımını gösterir.

Açıklama: Veri dağılımını doğru anlayabilmek için farklı özetleme araçlarından faydalanılır. Ortalama, genel eğilimi; medyan, verilerin tam ortasını; mod, en çok tekrarlanan değeri ve standart sapma, verilerin ortalamadan ne kadar uzaklaştığını gösterir. Bu sayede sıcaklık artışlarının hangi aralıklarda toplandığı kolayca anlaşılır.

2. Soru: 1850 ile 2023 yılları arasında gözlemlenen sıcaklık sapma değerleri arasındaki fark belirlendiğinde sıcaklık farkının neden olacağı olumsuz etkileri anlamlandırabilmek için hangi veri özetleme değerine bakılması gerekir?

Kısa Cevap: 1850 ile 2023 arasındaki sıcaklık farklarının etkilerini anlamak için değişim aralığı kullanılır. Bu değer, iklim değişikliğinin büyüklüğünü gösterir.

Açıklama: Geçmişten bugüne yaşanan sıcaklık artışlarını değerlendirmek için maksimum ve minimum sıcaklık değerleri arasındaki fark hesaplanır. Bu fark, iklim değişikliğinin etkisini ortaya koyar. Değişim aralığı, bu farkı ölçerek çevresel etkilerin büyüklüğünü değerlendirmeye yardımcı olur.

3. Soru: Dağılımın merkezine yoğun küresel ortalama sıcaklık değerlerindeki sapmaların hangi aralıklarda yoğunlaştığını görebilmek için hangi veri görselleştirme aracı kullanılabilir?

Kısa Cevap: Verilerin hangi aralıkta yoğunlaştığını görmek için histogram kullanılır. Bu grafik, sapma değerlerinin hangi aralıklarda toplandığını gösterir.

Açıklama: Histogram, verilerin hangi değerler çevresinde yoğunlaştığını açıkça gösteren bir grafik türüdür. Özellikle 0–0,2 °C gibi belirli aralıklarda çok sayıda veri varsa, bu durum histogram üzerinde kolayca görülür. Bu sayede iklim verileri daha anlamlı hale gelir.

4. Soru: Küresel ortalama sıcaklık değerlerindeki sapmaların dağılımına göre çok düşük ya da çok yüksek sıcaklık sapma değerleri olup olmadığını görebilmek için hangi veri görselleştirme aracı kullanılabilir?

Kısa Cevap: Çok düşük ya da çok yüksek sapma değerlerini görmek için kutu grafiği (boxplot) kullanılır. Bu grafik, aykırı değerleri ve genel dağılımı açıkça gösterir.

Açıklama: Kutu grafiği, verilerin genel dağılımını ve özellikle aykırı değerleri belirlemek için kullanılır. Eğer sıcaklık sapmaları arasında çok az ya da çok fazla olan değerler varsa, bu grafik sayesinde kolayca tespit edilebilir. Böylece veri setinin sınırları ve olağandışı durumları açıkça ortaya konur.

5. Soru: Belli zaman aralıklarında sıcaklık değerlerinin sapmalarındaki değişimi görebilmek için hangi veri görselleştirme aracı kullanılabilir?

Kısa Cevap: Zaman içindeki sıcaklık sapmalarını görmek için çizgi grafiği kullanılır. Bu grafik, yıllara göre değişimi net biçimde gösterir.

Açıklama: Çizgi grafikleri, özellikle zamanla değişen verileri görselleştirmede etkilidir. Grafik 1'de de görüldüğü gibi, 1850’den 2023’e kadar olan sıcaklık sapmaları çizgi grafiğiyle açıkça takip edilebilir. Bu yöntem, trendleri ve artış eğilimlerini analiz etmek için idealdir.