11. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Çanakkale Savaşı Cevapları Gizem Yayıncılık

Sayfa 268 Hazırlık Cevapları

Soru: Sınıfınızda Mehmet Âkif Ersoy’un Çanakkale Şehitlerine adlı şiirinin seslendirildiği videoları genel ağdan ve EBA’dan izleyiniz. Şiirin sizde bıraktığı izlenimleri arkadaşlarınızla paylaşınız.

Cevap: Mehmet Âkif Ersoy’un Çanakkale Şehitlerine şiiri, sadece bir savaşın anlatımı değil, aynı zamanda bir milletin direnişinin, inancının ve onurunun şiirle destanlaştığı bir metindir. Şiiri dinlediğimde, sanki o döneme gitmiş gibi hissettim; mermilerin havada uçuştuğu, duaların göğe yükseldiği bir atmosfer canlandı gözümde. Âkif’in kelimeleriyle dile getirdiği kahramanlıklar, hem duygulandırıyor hem de insanı gururla dolduruyor. Bu şiir sayesinde geçmişin acılarını, fedakârlıklarını ve millet olma bilincini daha derinden kavrıyorum. Şiir, vatan sevgisinin söze dökülmüş en güçlü hali gibi.

Sayfa 272 Metni Anlama ve Çözümleme Cevapları

1. Bu metinden alınan “Alelade bir dille bu mânâ bu kadar ihtişamlı şekilde anlatılamazdı.” cümlesindeki altı çizili kelimelerin anlamlarını metnin bağlamından hareketle tahmin ediniz. Tahminlerinizin doğruluğunu sözlüklerden kontrol ediniz.

• Alelade kelimesi: Tahminimce sıradan veya önemsiz anlamındadır. TDK'ya göre de “sıradan, olağan” demektir.
• İhtişamlı kelimesi: Tahminimce gösterişli, etkileyici demektir. TDK'ya göre anlamı “görkemli, göz kamaştırıcı”dır.

2. Çanakkale Savaşı adlı metinde “mana” kelimesi “mânâ”, “tamamıyla” kelimesi de “tamamıyle” biçiminde yazılmıştır. Metinden dilin bu şekilde standart dışı kullanımına örnekler gösteriniz. Bunun nedenini açıklayınız.

Cevap: Metindeki “farketmez”, “müdhiş”, “vak’anın” gibi kelimeler günümüz yazım kurallarına göre standart dışı kullanılmıştır. Bu kullanımlar, dönemin yazım diline uygun olduğu için tercih edilmiştir. Yazar, metnin yazıldığı dönemle uyum sağlamak ve metnin özgünlüğünü korumak amacıyla bu biçimleri özellikle kullanmıştır.

3. Eleştirmenin ele aldığı esere ve eserin sanatçısına yaklaşımını öznellik ve nesnellik açısından değerlendiriniz.

Cevap: Eleştirmen hem Mehmet Akif’in şiirini hem de sanatçı kimliğini değerlendirirken duygularını ve kişisel görüşlerini açıkça ifade etmiştir, bu da öznel bir bakış açısıdır. Ancak şiirdeki teknik unsurlar, yapı, tema ve anlatım biçimi gibi özellikleri nesnel biçimde açıklaması, metne bilimsel bir yön de kazandırmıştır. Yani metin hem öznel hem de nesnel değerlendirme içerir.

4. Okuduğunuz metne yönelik aşağıdaki değerlendirmelerden doğru olanları belirleyerek ilgili kutucukları işaretleyiniz.

✓ Örneklere yer verilmiştir.
✓ Açıklayıcı anlatımdan yararlanılmıştır.
✓ Yazarın görüşleri günümüzde de geçerlidir.
✓ Yazarın görüşlerini gerekçelendirmiştir.
✓ İzlenimlerini örneklendirir.
✓ Yazar, ile anlatıcı aynı kişidir.

5. Metinde tanık göstermeye ve karşılaştırmaya örnek gösteriniz. Bunların metne katkısını değerlendiriniz.

• Tanık göstermeye örnek: Cenap Şahabettin’in Mehmet Akif’in şiirine dair beğenisini belirtmesi.
• Karşılaştırmaya örnek: Avrupa medeniyetiyle Türk milletinin değerleri arasında yapılan karşılaştırmalar.

Bu yöntemler eleştirmenin görüşünü destekler, metnin inandırıcılığını ve derinliğini artırır.

6. Bu metinde kelimeler gerçek anlamda kullanılmış, söz sanatlarından uzak durulmuştur. Bunun nedenini açıklayınız.

Cevap: Metnin amacı edebi bir eser yazmak değil, bilimsel ve analitik bir eleştiri sunmaktır. Bu yüzden kelimeler mecaz anlamdan uzak, doğrudan anlatım için seçilmiştir. Böylece okuyucu konuyu daha açık ve net bir şekilde kavrayabilir.

7. Metinde belirtildiği üzere Cenap Şahabettin ile Mehmet Âkif Ersoy, dünya görüşleri ve edebiyata bakış açıları yönünden farklı iki sanatçımızdır. Buna rağmen Cenap Şahabettin’in Mehmet Âkif Ersoy’u tarihimizin en büyük şairi olarak övmesini nasıl değerlendirirsiniz?

Cevap: Bu durum sanatın ve edebiyatın, farklı düşüncelere rağmen ortak bir takdir noktası oluşturabileceğini gösterir. Cenap Şahabettin, şahsi dünya görüşünden bağımsız olarak Mehmet Âkif’in edebi gücünü teslim etmiş, bu da onun gerçek bir sanatsever olduğunu ortaya koymuştur.

8. Okuduğunuz metnin son paragrafında eleştirmenin ortaya koyduğu görüşlere katılır mısınız? Düşüncelerinizi belirtiniz.

Cevap: Evet, katılıyorum. Eleştirmen, Mehmet Âkif’in sanatını sadece duygusal değil teknik yönleriyle de ele alarak çok yönlü bir değerlendirme yapmıştır. Bu yaklaşım, okuyucuya hem duygusal hem entelektüel bir derinlik kazandırır.