10. Sınıf MEB Yayınları Kimya Ders Kitabı Sayfa 26 Kontrol Noktası Cevapları

10. Sınıf Kimya Kitabı Sayfa 25-26 Cevapları (MEB Yayınları 2025-2026)

Sayfa 25 – Kimyasal Değişim ve Tepkimeler

Kimyasal değişim; maddelerin iç yapısında ve bileşenlerinde meydana gelen değişimdir. Bu süreçte maddeler kendi kimliklerini kaybeder ve yeni maddeler oluşur. Kimyasal değişimin gözlemlenebilir kanıtları şunlardır:

Gaz çıkışı
Renk değişimi
Koku değişimi
Işık ve enerji açığa çıkması
Katı oluşumu (çökelti)
pH değişimi

Örnek Tepkime: CaCO₃ (katı) + 2HCl (suda) → CaCl₂ (suda) + H₂O (sıvı) + CO₂ (gaz)

Bu tepkimede CaCO₃ ve HCl reaksiyona girerek CaCl₂, su ve CO₂ gazı oluşturur. Gaz çıkışı ve yeni madde oluşması kimyasal değişimin en önemli kanıtlarıdır.

Sayfa 26 – Kontrol Noktası

Soru 1a: Kaplarda oluşan kabarcıkların sebebi nedir? Açıklayınız.
Cevap: Birinci kapta ısının etkisiyle su ve sirke asidi karışımı kaynadığı için kabarcıklar oluşmuştur. İkinci kapta ise ısının etkisiyle bir miktar su kaynamış olsa da asıl sebep, yemek sodasının ısının etkisiyle tepkimeye girmesi ve karbon dioksit gazı çıkmasıdır.

Soru 1b: Kaplarda meydana gelen değişimi taneciklerin düzenlenmesi temelinde açıklayınız.
Cevap: Birinci kapta moleküllerin yapıları değişmediği için bu olay fiziksel değişimdir. İkinci kapta ise bağlar kopup yeniden düzenlenerek farklı moleküller oluştuğu için kimyasal değişimdir.

Soru 2: Luminol bileşiğinin meydana getirdiği kimyasal tepkimenin gözlemlenebilir kanıtına benzer, günlük hayatta meydana gelen kimyasal tepkimelere üç örnek veriniz.
Cevap: Ateş böceklerinin ışık saçması, deniz analarının biyolüminesansı ve floresan lambaların yanması bu tür kimyasal değişimlere örnektir.

Soru 3: Hidrazinin roket yakıtı olarak kullanımında meydana gelen tepkimeyi taneciklerin yeniden düzenlenmesi temelinde açıklayınız.
Cevap: Hidrazin (N₂H₄) parçalanarak azot (N₂) ve hidrojen (H₂) gazlarına dönüşür. Tanecikler arasındaki bağlar kopar, yeni bağlar kurularak farklı moleküller meydana gelir. Tepkime sonunda açığa çıkan gaz ve ısı enerjisi roketi hareket ettirir.