10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Sayfa 16-17-18-19-20 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Fizik Kitabı Cevapları (MEB Yayınları 2025-2026)

1.1 Sabit Hızlı Hareket – Sayfa 16-17-18-19-20

Sayfa 16 – Konuya Başlarken

Soru: Yürüyen merdivenler ile platform tipi asansörlerin benzer özellikleri neler olabilir?
Cevap: İkisi de sabit hızla çalışır, insanları veya yükleri güvenli bir şekilde başlangıç noktasından hedefe taşır.

Soru: Sabit süratle hareket eden taşıyıcı banttaki valizlerin A-B yolundaki hızı ile ilgili ne söylenebilir?
Cevap: Valizler A-B yolunda hızlarını değiştirmez, sabit süratle ilerler.

Soru: Sabit süratle hareket eden taşıyıcı banttaki valizlerin B-C yolundaki hızı ile ilgili ne söylenebilir?
Cevap: Valizler B-C yolunda da aynı süratle hareket eder, hızlarında değişim olmaz.

10. Sınıf Ders ve Çalışma Kitabı Cevapları (2025-2026)

1.1. Etkinlik – Sabit Hız Cevapları

• Uçak & otomobil A–B arasında eşit yer değiştirme yapar; farklı hız yüzünden aynı konuma farklı zamanlarda ulaşırlar.
• Uçak yerine tren olsaydı, daha uzun sürede gider ve hızı daha küçük olurdu.
• Simülasyonda seçilen sabit hızlar: A = 1 m/s, B = 2 m/s.
• Buna göre x–t ve v–t grafiklerinde A’nın eğimi/çizgisi daha küçük, B’nin daha büyüktür.

Soru : Uçak ve otomobilin yer değiştirmeleri hakkında ne söylenebilir?

Cevap: Uçak ve otomobilin A ile B noktaları arasındaki yer değiştirmeleri eşittir. Çünkü her ikisi de aynı noktalar arasında hareket etmiştir.

Soru : Uçak ve otomobilin aynı konuma farklı zamanlarda ulaşmasının sebebi nedir?

Cevap: Uçak ve otomobilin hız büyüklükleri farklıdır. Uçak daha hızlı hareket ettiği için aynı konuma otomobilden daha kısa sürede ulaşmıştır.

Soru : Animasyonda uçak yerine yük treni kullanılsaydı trenin hareket süresi ile hız ve yer değiştirme büyüklüklerinde ne gibi farklılıklar ortaya çıkardı?

Cevap: Tren, uçağa göre çok daha yavaş hareket edeceğinden aynı mesafeyi daha uzun sürede kat ederdi. Ancak A ve B noktaları aynı olduğu için yer değiştirme yine eşit olurdu. Bu durumda trenin hız büyüklüğü küçük, hareket süresi ise daha uzun olurdu.

10. Sınıf Meb Fizik Kitabı Sayfa 17 – Etkinlik Cevapları

Soru 4: Simülasyonda yapılan ölçümleri tabloya yazınız.

Cevap (Tablo 1 – Yer Değiştirme):

Cevap (Tablo 2 – Konum):

Soru 5: Tablo 2’deki verilere göre araçların x–t (konum–zaman) grafiklerini çiziniz.

• A Aracı: 0 s’te 0 m’den başlayıp 5 s’te 5 m’ye ulaşan doğrusal bir grafik (eğim = 1 m/s).
• B Aracı: 0 s’te 0 m’den başlayıp 5 s’te 10 m’ye ulaşan doğrusal bir grafik (eğim = 2 m/s).

Soru 6: A ve B araçları için hız–zaman (v–t) grafiklerini çiziniz.

• A Aracı: 0–5 saniye arasında v = 1 m/s değerinde yatay bir çizgi.
• B Aracı: 0–5 saniye arasında v = 2 m/s değerinde yatay bir çizgi.

10. Sınıf Meb Fizik Kitabı Sayfa 18 – Grafik Soruları

Soru 7) Grafiklerin eğim ya da alan bilgileri kullanılarak fizik bilimine ait farklı niceliklerin büyüklüklerine ulaşılabilir. Çizdiğiniz grafiklerle ilgili aşağıdaki soruları cevaplayınız.

a) Araçların (3–5) s zaman aralığındaki yer değiştirme büyüklüklerini x–t grafiğinden bulunuz.

• A aracı: 5 m − 3 m = 2 m
• B aracı: 10 m − 6 m = 4 m

b) v–t grafiği ile yatay eksen arasında kalan alanın (3–5) s zaman aralığındaki değerini hesaplayınız.

• A aracı: v = 1 m/s → Alan = 1 × (5−3) = 2 m
• B aracı: v = 2 m/s → Alan = 2 × (5−3) = 4 m

c) A ve B araçlarının (3–5) s zaman aralığındaki yer değiştirme büyüklükleri ile v–t grafiğinde hesapladığınız alanlar arasındaki ilişki nedir? Açıklayınız.

Cevap: Yer değiştirmeler, v–t grafiği alanları ile birbirine eşittir. Çünkü yer değiştirme, hız × zaman bağıntısıyla bulunur.

ç) A ve B araçlarının x–t grafiklerinden elde ettiğiniz yer değiştirme büyüklükleri ile v–t grafiklerinden elde ettiğiniz alan büyüklüklerini karşılaştırınız ve yer değiştirmenin matematiksel modelini yazarak açıklayınız.

Cevap: Her iki yöntem de aynı sonucu verir.
Matematiksel model: Δx = v · Δt
Bu ifade sabit hızlı harekette yer değiştirmenin nasıl hesaplandığını gösterir.

d) Araçların 5 s boyunca yaptığı yer değiştirmenin büyüklüğünü x–t grafiğinden bulunuz.

• A aracı: 5 m
• B aracı: 10 m

e) x–t grafiklerinin eğimlerini hesaplayınız.

• A aracı eğimi: 5 / 5 = 1 m/s
• B aracı eğimi: 10 / 5 = 2 m/s

f) x–t grafiğinde hesapladığınız eğim ile araçların hızı arasındaki ilişki nedir? Açıklayınız.

Cevap: x–t grafiğinin eğimi, aracın hızına eşittir. Eğim büyüdükçe aracın hızı da büyür.

10. Sınıf Meb Fizik Kitabı Sayfa 19 Cevapları

Soru 8 - Yatay doğrultuda sabit hızla hareket eden cisimler için konum, yer değiştirme, hız ve zaman değişkenlerine ilişkin genellemeleri kendi cümlelerinizle ifade ediniz.

Cevap: Yatay doğrultuda sabit hızla hareket eden cisimler eşit zaman aralıklarında eşit yer değiştirirler. Konumları zamana göre doğrusal artar veya azalır. x–t grafikleri doğrusal, v–t grafikleri yatay bir doğru şeklindedir. Hızları sabittir ve ivmeleri sıfırdır.

Soru 9 - Yandaki karekodu kullanarak animasyonu açınız ve topun hareketini inceleyiniz. (Topun hareketi esnasında sürtünmeler ve enerji kayıpları ihmal edilmiştir.)

Cevap: Animasyonda topun sürtünme ve enerji kaybı olmadan sabit hızla ileriye ve geriye doğru hareket ettiği görülmüştür.

Soru 10 - Topun (0–5) s zaman aralığında bulunduğu konumları tabloya yazınız.

Soru 11- Tablodaki verileri kullanarak topun x–t ve v–t grafiklerini çiziniz. Her iki grafikten yararlanarak topun aldığı yolu ve yer değiştirme büyüklüğünü hesaplayınız. Bu değerleri kullanarak topun ortalama süratini ve ortalama hızının büyüklüğünü bulunuz.

• Topun aldığı toplam yol = 1,5 m
• Topun yer değiştirmesi = 0,3 m
• Ortalama sürat = toplam yol / geçen süre = 1,5 / 5 = 0,3 m/s
• Ortalama hız büyüklüğü = yer değiştirme / geçen süre = 0,3 / 5 = 0,06 m/s

Değerlendirme 1a

2. adımdaki simülasyonu açarak “Aracın hızı” ayar düğmesini sola doğru sürükleyiniz ve hızın büyüklüğünü -5 m/s’ye getiriniz. “BAŞLAT” butonuna tıklayarak aracın zamana bağlı olarak değişen konumlarını aşağıdaki tabloya yazınız.

Değerlendirme 1b

Tablodaki verilerden yararlanarak aracın x–t grafiğini çiziniz.

Cevap: x–t grafiği başlangıç noktasından negatif eğimle ilerleyen doğrusal bir çizgidir. Eğim -5 m/s olup aracın sabit hızla ters yönde hareket ettiğini gösterir.

10. Sınıf Meb Fizik Kitabı Sayfa 20 Cevapları

Soru: c) Ulaştığınız matematiksel modeli kullanarak aracın (3–5) s zaman aralığındaki yer değiştirme büyüklüğünü hesaplayınız.

Matematiksel modelimiz: Δx = v · Δt

Aracın hızı: v = –5 m/s
Zaman aralığı: Δt = (5 – 3) = 2 s

Δx = (–5 m/s) · (2 s)
Δx = –10 m

Sonuç: Aracın (3–5) s zaman aralığındaki yer değiştirme büyüklüğü –10 m’dir. (Eksi işaret hareketin ters yönde olduğunu gösterir.)

10. Sınıf Fizik Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları (2025-2026)