10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 51-52 Cevapları Meb Yayınları

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları (MEB) – Sayfa 51

Sıra Sizde

Soru 1: Aşağıda Çayır Çimen Geze Geze türküsünün iki varyantı yer almaktadır. Türkünün sözleri arasındaki farklılıkları tespit ederek hangi varyantını daha çok beğendiğinizi gerekçesiyle açıklayınız.
Cevap: İki varyant arasında “Oğluna meyil verdim / Kızına meyil verdim”, “Sen git yarim askere / Sen git yarim gurbete”, “Nedir kızın tasası / Nedir bunun tafrası” gibi farklılıklar vardır. Ben ilk varyantı daha çok beğendim çünkü hem söz bakımından daha zengin hem de duygu aktarımı daha güçlüdür.

Soru 2: Türkülerin varyantlarının ortaya çıkış sebepleri hakkındaki düşüncelerinizi yazınız.
Cevap: Türkülerin varyantlarının ortaya çıkışında yöresel ağız farklılıkları, hafızadan kaynaklanan değişimler, söyleyicilerin kendi yorumlarını katmaları ve zamanla ekleme-çıkarma yapılması etkili olmuştur.

Soru 3: Varyantlaşmanın sözlü gelenekle bağlantısı nedir? Gerekçesiyle yazınız.
Cevap: Varyantlaşma, sözlü geleneğin temel özelliklerinden biridir. Çünkü türküler yazıya geçirilmeden ağızdan ağıza aktarıldığından, her aktarıcı kendi yöresine ve hafızasına göre bazı değişiklikler yapar. Bu da farklı varyantların doğmasına yol açar.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları (MEB) – Sayfa 52

Ders Dışı Etkinlik – Türküden Teknolojiye

Soru: Öğretmeninizin rehberliğinde gruplara ayrılınız.
Cevap: Gruplara ayrıldık.

Soru: Grup içinde görev paylaşımı yapınız.
Cevap: Öğrencilerin yeteneklerine göre görev paylaşımı yaptık.

Soru: Çanakkale içinde Aynalı Çarşı adlı türkünün hikâyesini yazacak kişiyi belirleyiniz.
Cevap: Hikâyeyi yazacak bir öğrenci seçtik.

Soru: Canlandırmayı yönetecek kişiyi belirleyiniz.
Cevap: Yönetmenlik görevini üstlenecek bir kişi belirledik.

Soru: Canlandırma yapacak kişileri belirleyiniz.
Cevap: Roller paylaştırıldı ve sahneye çıkacak kişiler belirlendi.

Soru: Dekor, kostüm, müzik, ışık vb. unsurlarla ilgilenecek kişileri belirleyiniz.
Cevap: Bu unsurlarla ilgilenecek ayrı bir ekip oluşturduk.

Soru: Çalışmada eş güdümü sağlayacak ve ihtiyaç duyulması hâlinde diğer işleri yapacak kişileri belirleyiniz.
Cevap: Koordinasyonu sağlayacak sorumlu bir kişi seçtik.

Soru: Çalışmanızın belli bir düzen ve disiplinde ilerlemesi için bir program oluşturunuz.
Cevap: Prova ve sahneleme için düzenli bir program oluşturduk.

10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları (MEB) – Sayfa 53

Çalışma ve Kontrol Listesi

Soru: Hedef kitlenizi ve vermek istediğiniz iletileri göz önünde bulundurarak okuduğunuz türkünün hikâyesini oluşturunuz.
Cevap: Çanakkale Savaşı’nı konu alan, vatan sevgisi ve fedakârlığı ön plana çıkaran bir hikâye oluşturduk. Hikâyede Hasan ve Elif’in ayrılığı, savaşın zorlukları ve kahraman askerlerin cesareti işlendi.

Soru: Oluşturduğunuz hikâyeden canlandırma yapmak üzere diyaloglar belirleyiniz.
Cevap: Hasan, Elif, anne, komutan ve askerler arasında geçen konuşmalar hazırlanarak tiyatro formatına uygun hale getirildi.

Soru: Bu diyalogları anlatının akışına uygun şekilde düzenleyiniz.
Cevap: Köy meydanı, cephe sahnesi, mektup sahnesi ve final sahnesi olacak şekilde akış sırasına göre düzenlendi.

Soru: Hikâyedeki karakterleri canlandıracak kişilerin özelliklerini göz önünde bulundurarak rol dağılımı yapınız.
Cevap: Cesur bir öğrenci Hasan’ı, duygusal bir öğrenci Elif’i, olgun bir öğrenci anne rolünü üstlendi. Diğer roller uygun kişilere dağıtıldı.

Soru: Canlandırmada kullanacağınız dekor, kostüm, müzik, ışık vb. unsurları belirleyerek bunları nerede ve nasıl kullanacağınıza karar veriniz.
Cevap: Cephe dekoru, asker kıyafetleri, türkü ezgileri ve ışık efektleri seçildi. Savaş atmosferi için sahneye uygun bir düzenleme yapıldı.

Soru: Canlandırmanın hazırlık ve sahnelenme aşamalarında ihtiyaç duyulabilecek başka malzemeleri öngörerek bunlarla ilgili hazırlığınızı yapınız.
Cevap: Bayrak, mektup, sahte silah ve dönemsel eşyalar hazırlanarak prova öncesi hazır bulunduruldu.

Soru: Rolleri nasıl canlandıracağınız konusunda çalışmalar yapınız.
Cevap: Roller prova edilerek jest, mimik ve duygu aktarımı üzerinde çalışıldı.

Soru: İhtiyaç hâlinde görev dağılımında değişiklikler yapabilirsiniz.
Cevap: Gerekirse rollerin değiştirilebileceği ve esneklik sağlanabileceği konuşuldu.

Soru: Canlandırmanızı gerçekleştirmeden önce hazırlıkların tamamlandığından emin olmak için aşağıdaki Kontrol Listesini doldurunuz.
Cevap: Kontrol listesi gözden geçirildi, tüm eksikler tamamlandı.

Kontrol Listesi Sonuçları

1. Görev dağılımı yapıldı.
2. Çalışmanın hedef kitlesi, amacı ve iletileri belirlendi.
3. Türkünün hikâyesi oluşturuldu.
4. Diyaloglar, akışa uygun şekilde düzenlendi.
5. Dekor, kostüm, müzik, ışık vb. unsurlar hazırlandı.
6. Oluşturulan plana göre provalar yapıldı.
7. Provalarda kostüm kullanıldı.
8. Gerekli durumlarda görev değişikliği yapıldı.

Soru: Kontrol Listesinden elde ettiğiniz sonuçlardan faydalanarak eksiğiniz varsa tamamlayınız.
Cevap: Eksikler gözden geçirildi ve tamamlandı.

Soru: Hazırladığınız çalışmayı imkânlarınız dâhilinde belirlediğiniz bir yerde canlandırınız.
Cevap: Çalışma okul salonunda başarıyla sahnelendi.

Soru: Öğretmenlerinizden ve arkadaşlarınızdan gelen geri bildirimlere göre çalışmanızda değişiklikler yaparak hikâyenizi güvenilir platformlarda paylaşabilirsiniz.
Cevap: Geri bildirimlere göre eksikler düzeltildi ve çalışma paylaşılmaya uygun hale getirildi.

Soru: Çalışmanızı hazırlarken öğrendiğiniz veya önemli bulduğunuz bilgileri arkadaşlarınızla paylaşınız.
Cevap: Çalışmada Çanakkale Savaşı’nın kahramanlık, fedakârlık ve vatan sevgisi boyutlarını daha iyi öğrendiğimizi arkadaşlarımızla paylaştık.