10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı Sayfa 313-316 Cevapları Beşgen Yayıncılık

Metne Hazırlık Cevapları

1. Bir gezi yazısı okumanın hayatınıza ne tür katkıları olur?

Cevap: Gezi yazıları, farklı yerler hakkında bilgi edinmemizi ve bu yerleri tanımamızı sağlar. Hayal gücümüzü geliştirir, kültürler arası farkındalık yaratır ve seyahat etme isteğimizi artırır. Aynı zamanda gelecekteki seyahatler için ilham kaynağı olabilir.

2. Günümüzde sosyal medyada, televizyonlarda veya genel ağdaki çeşitli bloglarda gezi yazısına benzer paylaşımlara ve yayınlara denk geliyor musunuz? Örnek veriniz.

Cevap: Evet, sosyal medyada sık sık YouTube videoları, Instagram gönderileri, blog yazıları gibi geziye dair paylaşımlar görüyorum. Örneğin, YouTube’da “Kapadokya’da Ne Yapılır?” gibi videolar ya da Instagram’da “Gezilecek 10 Yer” başlıklı gönderiler bu yazılara benzer içeriklerdir.

Sayfa 316 Metni Anlama ve Çözümleme Cevapları

1. Okuduğunuz metinden alınan “Bisikletin ilk icadı zamanlarında ona verilen şeytan arabası ismini bu otoraya saklamak lazımmış!” cümlesinde geçen “saklamak” kelimesinin anlamını cümlenin bağlamından tahmin ediniz. Tahmininizin doğruluğunu TDK’nin Türkçe Sözlük’ünden kontrol ediniz.

Cevap: Saklamak (tahmin): Uygun görmek, layık görmek.
Saklamak (TDK): Ayırmak, başka bir durum için bekletmek.

2. Gezi yazısı türünün ortaya çıkmasında aşağıdakilerden hangisi veya hangileri etkili olmuştur? Niçin?

– Sözlü kültür
– Toplumsal etkileşim
– Teknoloji
– Yayın organları
– Toplumsal değişim
– Yazılı kültür

Cevap: Gezi yazısı türünün ortaya çıkmasında sözlü kültür, yazılı kültür, toplumsal değişim ve yayın organları etkili olmuştur.
Sözlü kültür, hikâye anlatma geleneğini oluşturmuştur. Yazılı kültür, bu gözlemleri kayıt altına almayı sağlamıştır. Yayın organları bu yazıların geniş kitlelere ulaşmasını kolaylaştırmıştır. Toplumsal değişim ve teknoloji ise yeni yerlerin keşfedilmesini ve ulaşılabilir olmasını sağlamıştır.

3. Bu metinde öyküleyici anlatım biçimine örnekler gösteriniz. Bu anlatım biçiminin metne katkısını değerlendiriniz.

Cevap: Örnek: “Niğde’ye yaklaşıyorduk. Yanımda oturan bir Niğdeli, şehrin eteğini saran ağaç kümeleri arasında pek iyi seçemediğim bir noktayı işaret etti.”
Katkısı: Öyküleyici anlatım metne canlılık ve akıcılık kazandırır. Olayların sırayla anlatılmasını sağlar, okuyucunun kendisini olayın içinde hissetmesine yardımcı olur.

4. Metinde kullanılan görsel, metnin iletisiyle ve içeriğiyle ilişkili mi? Siz olsaydınız bu metin için ne tür görsel kullanırdınız?

Cevap: Evet, metindeki görsel metnin içeriğiyle ilişkilidir. Görselde otoyolu, otobüsü ve yolculuk temalarını yansıtan bir sahne yer alabilir.
Ben olsaydım, Niğde–Kayseri otoyolu üzerinde ilerleyen bir otobüs fotoğrafı ya da raylar üzerinde bir taşıma aracının fotoğrafını kullanırdım. Bu görseller metnin temasıyla birebir örtüşürdü.

5. Aşağıdaki tabloda verilen metin örnekleri göstererek okuduğunuz metnin üslup özelliklerini belirleyiniz.

6. Bu metnin içeriğini doğal, toplumsal ve bireysel gerçeklik açısından değerlendiriniz.

Doğal gerçeklik: Anadolu’nun manzaraları, şehirlerin doğası ve yol üzerindeki gözlemler.
Toplumsal gerçeklik: Teknolojik gelişmelerin (otoray gibi) halkın yaşamına etkisi.
Bireysel gerçeklik: Yazarın seyahat sırasında edindiği izlenimler ve duyguları.
Metin bu üç açıdan da gözlem ve anlatıma yer verdiği için zengin içerikli bir yapıdadır.

7. Yazar, metinde niçin Faruk Nafiz Çamlıbel’den söz etmiştir? Açıklayınız.

Cevap: Yazar, Faruk Nafiz Çamlıbel’den söz ederek Anadolu insanının şiirle kurduğu bağı ve kültürel değerlerin yolculukla ilişkisini vurgulamıştır. Ayrıca Faruk Nafiz’in “Han Duvarları” şiirine gönderme yaparak bu coğrafyaya edebi bir derinlik kazandırmıştır. Bu, metne edebi bir tat ve tarihî bağ kazandırır.