10. Sınıf Edebiyat Ders Kitabı 8. Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Soruları ve Cevapları Meb Yayınları
8. Ünite Sonu Ölçme ve Değerlendirme Soruları
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı Ders Kitabı Cevapları Meb Yayınları Sayfa 262
Aşağıdaki cümlelerde boş bırakılan alanları uygun kelimelerle tamamlayınız.
Cevap: bilgi-süreli yayın, 5N 1K, Tercümân-ı Ahvâl, haber, reyting, olumlu-birleşik
1- Haber ve bilgi vermek için yorumlu veya yorumsuz, her gün veya belli zaman aralıklarıyla çıkarılan yayınlara → süreli yayın denir.
2- Haber metinleri genellikle → 5N 1K kuralına göre yazılır.
3- İlk özel gazete → Tercümân-ı Ahvâl gazetesidir.
4- Bir olay, bir olgu üzerine iletişim veya yayın organları gibi çeşitli yerlerden edinilen bilgiye → haber denir.
5- Gazete, dergi, genel ağ haberlerinde → reyting amaçlı şiddet duygusu uyandıracak haberlere yer verilmemelidir.
6- “Yıldız Cüceloğlu ile kızı da haber verilmesi üzerine eve geldi.” → olumlu anlam, birleşik yapısına göre bir cümledir.
Aşağıdaki numaralandırılmış kutucuklarda “Haber Metni” ünitesi ile ilgili bilgiler verilmiştir. Kutucuk numaralarını kullanarak 7-13. soruları cevaplayınız. (Soruların birden fazla cevabı olabileceğini göz önünde bulundurunuz.)
| Soru | Cevaplar |
|---|---|
| 7) Haber yazma tekniklerindendir? | 7 (Ters piramit) |
| 8) Gazete haberlerinde kullanılan görsel unsurlardandır? | 2 (Tablo), 8 (Grafik), 12 (Fotoğraf) |
| 9) Tanzimat Dönemi gazetelerindendir? | 3 (Tercümân-ı Ahvâl), 11 (Tasvîr-i Efkâr) |
| 10) 5N 1K kuralı unsurlarındandır? | 4 (Ne zaman), 5 (Kim), 10 (Niçin) |
| 11) Temel habercilik terimlerindendir? | 1 (Sürmanşet), 6 (Muhabir), 9 (Tekzip) |
| 12) “Yalanlama” anlamına gelen habercilik terimi? | 9 (Tekzip) |
| 13) Bir ajansa bağlı olarak haber toplayan kişilere verilen isim? | 6 (Muhabir) |
14. Aşağıda Romen rakamları ile sıralanan tanımları harf ile verilen kelimelerle eşleştirerek doğru harfi ( ) içine yazınız.
| Tanım | Cevap | Açıklama |
|---|---|---|
| I. Haber ayrıntısı | d) Spot | Haberin detaylı kısmıdır. |
| II. Gazetelerin ilk sayfasına iri puntolarla konulan başlık | ç) Manşet | Dikkat çekmek için büyük yazılır. |
| III. Ekleme ve çıkarma yoluyla bilgileri değiştirme | c) Manipülasyon | Bilgiyle oynanarak algı yönlendirilir. |
| IV. Haber toplama, yayma ve üyelerine dağıtma işiyle uğraşan kuruluş | a) Ajans | Anadolu Ajansı gibi. |
15. Aşağıdaki tanılayıcı dallanmış ağaçta “Haber Metni” ünitesine ait bazı bilgiler verilmiştir. A ifadesinden başlayarak, ifade doğru ise “D” yanlış ise “Y” yazan yönde ilerleyip doğru çıkışa ulaşınız.
A: Yayın organlarında bir olay veya olgu üzerine edinilen bilgilere haber denir. → D
→ Haber başlığı sıradan olmalıdır. → Y
→ Haber metinlerinde ağır bir dil kullanılır. → Y
Doğru Çıkış: 4. Çıkış
16-22. açık uçlu soruların cevaplarını boş bırakılan alanlara yazınız.
16. Yukarıda okuduğunuz haberi millî, manevi ve evrensel değerler açısından yorumlayınız.
Cevap: Bu haber, millî değerler açısından Mete Gazoz’un Türkiye adına kazandığı başarıların dünya çapında takdir edilmesiyle önem taşımaktadır. Manevî yönden, Paulo Coelho’nun bu jesti, spora ve başarıya duyduğu saygıyı ortaya koyar. Evrensel değerler bakımından ise sanat, spor ve edebiyatın kültürleri birleştiren gücünü simgeler. Bu etkileşim, insanlığın ortak değerleri olan saygı, ilham ve takdir duygularını pekiştirir.
17-21. soruları aşağıdaki metne göre cevaplayınız.
17. Metinde altı çizili kelime gruplarının anlamlarını metnin bağlamından hareketle belirleyerek yazınız.
- yepyeni bir soluk: Modern Türk şiirine yeni bir bakış açısı ve yenilik kazandıran anlayış.
- gönüllere taht kuran: Halkın sevgisini kazanmış, çok beğenilen ve hafızalara yerleşmiş.
- destansı bir forma bürünmek: Kahramanlık duygusu veren, epik bir anlatım tarzına kavuşmak.
18. Metnin konusundan hareketle metnin yazılış amacını ve hedef kitlesini belirleyerek yazınız.
- Yazılış Amacı: Sezai Karakoç’un edebiyatımıza katkılarını, şiir anlayışını ve hayatını tanıtmak.
- Hedef Kitlesi: Türk edebiyatı ve şiirle ilgilenen okuyucular, özellikle İkinci Yeni akımı hakkında bilgi edinmek isteyenler.
19. Metinde kullanılan anlatım biçimlerini belirleyiniz. Belirlediğiniz anlatım biçimlerini yazınız.
- Açıklayıcı Anlatım: Şairin hayatı ve edebi yönü hakkında bilgi verilmiştir.
- Öznel Anlatım: Değerlendirme içeren, duygusal ifadelerle süslenmiş cümleler yer almıştır.
20. Metinden hareketle haber metinlerinin özellikleri ile ilgili çıkarımlarda bulununuz. Ulaştığınız sonuçları yazınız.
- Haber metinleri bilgilendiricidir ve toplumun dikkatini çeken olaylara yer verir.
- Kronolojik sıra izlenmiştir.
- Hem nesnel hem de öznel ifadeler yer alabilir.
- Başlık ve içerik uyum içindedir, ilgi çekicidir.
- Önemli bir kişinin hayatı etkili bir şekilde duyurulmuştur.
21. Metinden öznel ifadeleri belirleyiniz. Belirlediğiniz ifadeleri yazınız.
- “Modern şiirimizin kendisini tamamlama çevrimidir ve bunda Sezai Karakoç’un mutlak payı vardır.”
- “Gönüllere taht kuran Karakoç…”
- “İnançla kuşanmış genç kişi, kentli bir idealist olarak yepyeni bir tecrübeye bürünür.”
22. Aşağıda verilen I ve II. metin parçalarını tabloda verilen unsurlara göre karşılaştırınız. Ulaştığınız sonuçları tablodaki uygun boşluklara yazınız.
| Unsurlar | I. Metin | II. Metin |
|---|---|---|
| Konu | Tercümân-ı Ahvâl gazetesinin tanıtımı, içerikleri ve basın tarihindeki önemi | Modern medyada bilgi kirliliği, haberlerin saptırılması ve medya manipülasyonu |
| Yazılış amacı | Okura Tercümân-ı Ahvâl’in kuruluş süreci ve yayın içeriği hakkında bilgi vermek | Medyada objektiflik sorununu ele alarak okuyucuyu bilinçlendirmek ve sorgulamaya yönlendirmek |
| Üslup | Açıklayıcı, öğretici, tarihsel bilgi aktarımı yapan, sade ve nesnel | Eleştirel, sorgulayıcı ve dikkat çekici |
| Anlatım tekniği | Açıklayıcı anlatım | Açıklayıcı ve tartışmacı anlatım |
| Düşünceyi geliştirme yolları | Tanık gösterme, örnekleme, tarihsel olaylara dayandırma | Tanımlama, karşılaştırma, örnekleme, sorgulama |
10. Sınıf Türk Dili ve Edebiyatı – Sayfa 266-267 Cevap Anahtarı
(Kısa, açık ve sade açıklamalarla)
23. Soru | Soru özeti:
Kurtuluş Savaşı haberleri İstanbul’a nasıl ulaşıyordu?
Cevap: D
Açıklama: Anadolu Ajansı bültenleri gemilerle İstanbul’a taşınıyordu.
24. Soru | Soru özeti:
Numaralanmış cümlelerden hangisi için verilen bilgi yanlıştır?
Cevap: E
Açıklama: V. cümle olumlu olduğu hâlde “olumsuz” denmiş.
25. Soru | Soru özeti:
Noktalama işaretlerinin doğru sıralanışı nedir?
Cevap: C
Açıklama: (.) (,) (.) (.) (?) sırasıyla doğru olan işaretlerdir.
26. Soru | Soru özeti:
Cümle yapısı bakımından doğru tanım nedir?
Cevap: A
Açıklama: Cümle; fiil cümlesi, birleşik, olumlu ve kurallıdır.
27. Soru | Soru özeti:
Yazım yanlışı olan kelime hangisi?
Cevap: B
Açıklama: "birşey" yazımı hatalıdır, doğru yazımı “bir şey” şeklindedir.
28. Soru | Soru özeti:
Parçadan çıkarılamayan bilgi hangisidir?
Cevap: D
Açıklama: Televizyon haberciliğinin daha çok ilgi gördüğü söylenmemiştir.
29. Soru | Soru özeti:
Habercilikteki değişimle ilgili en kapsamlı yargı hangisidir?
Cevap: C
Açıklama: Habercilik, teknolojiyle birlikte yeni biçimlere kavuşmuştur.
30. Soru | Soru özeti:
Medya okuryazarlığının temel amacı nedir?
Cevap: B
Açıklama: Medya mesajlarına karşı bireyi bilinçli hâle getirmektir.
31. Soru | Soru özeti:
Parçadan çıkarılamayan bilgi hangisidir?
Cevap: E
Açıklama: Son dönemde gelişme olduğu bilgisi verilmemiştir.
Türkçe karakter kullanılmayan ve büyük harflerle yazılmış yorumlar onaylanmamaktadır.